Khi bước chân vào thị trường ngoại hối, việc nắm vững các thuật ngữ forex là chìa khóa giúp bạn giao dịch tự tin và tránh hiểu lầm đáng tiếc. Dưới đây là những khái niệm “kinh điển” mà bất kỳ trader nào cũng nên thuộc lòng như bảng cửu chương.
Đầu tiên phải kể đến **Pip** – đơn vị đo lường biến động giá nhỏ nhất. Ví dụ, nếu cặp EUR/USD tăng từ 1.1000 lên 1.1001, đó chính là 1 pip. Tuy nhiên với các cặp có Yên Nhật như USD/JPY, 1 pip tương đương 0.01. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến cách tính lợi nhuận và thua lỗ của bạn.
**Spread** là chênh lệch giữa giá mua (Bid) và giá bán (Ask), hoạt động như phí giao dịch ngầm. Khi spread EUR/USD là 1 pip, bạn đã mất 1 pip ngay khi vào lệnh. Sàn có spread thấp thường thu hút trader vì giảm chi phí đầu tư.
Đòn bẩy (**Leverage**) như con dao hai lưỡi. Tỉ lệ 1:100 nghĩa là chỉ cần 1000 USD margin, bạn có thể điều khiển 100,000 USD. Lợi nhuận nhân lên nhưng rủi ro cũng tăng theo cấp số nhân. Cẩn trọng với “lời ngon ngọt” từ đòn bẩy khủng 1:1000!
Khái niệm **Lot** quyết định khối lượng giao dịch. 1 lot tiêu chuẩn = 100,000 đơn vị tiền tệ. Nếu giao dịch 0.1 lot, bạn chỉ cần bỏ ra 10,000 đơn vị. Micro lot (0.01) và nano lot (0.001) dành cho tài khoản nhỏ, giúp quản lý vốn hiệu quả hơn.
**Stop Loss** và **Take Profit** là hai anh bạn cứu cánh cho mọi chiến lược. Đặt lệnh dừng lỗ 50 pip khi mua EUR/USD giúp bạn không mất quá 5% tài khoản nếu thị trường đảo chiều. Trong khi chốt lời ở mức 100 pip khiến bạn không bỏ lỡ cơ hội kiếm lời hợp lý.
Không thể bỏ qua các loại lệnh cơ bản. **Market Order** – lệnh mua/bán ngay tại giá hiện tại. **Pending Order** gồm lệnh Limit (chờ giá tốt hơn) và Stop (kích hoạt khi giá phá vỡ ngưỡng). Ví dụ, đặt Buy Stop trên EUR/USD ở 1.1100 khi bạn dự đoán giá sẽ tăng mạnh sau khi phá vỡ kháng cự.
**Swap** – phí qua đêm ít người để ý. Khi giữ lệnh qua 5pm ET, bạn sẽ trả hoặc nhận tiền tùy vào chênh lệch lãi suất giữa hai đồng tiền. Đôi khi swap âm khiến trader phải trả thêm phí, đặc biệt với các cặp có đồng tiền có lãi suất thấp như JPY.
Phân tích kỹ thuật không thể thiếu **Support/Resistance** – các vùng giá có xu hướng đảo chiều. Ví dụ, khi GBP/USD liên tục bật lên từ 1.2500, đó là vùng hỗ trợ tâm lý quan trọng. Các mô hình nến Nhật như Hammer, Doji hay Engulfing giúp phán đoán xu hướng trong ngắn hạn.
Đừng quên **Fundamental Analysis** – phân tích tin tức. Các báo cáo Non-Farm Payrolls của Mỹ, quyết định lãi suất của FED hay bầu cử tổng thống đều tạo ra những cơn sóng lớn trên thị trường. Trader khôn ngoan luôn theo dõi lịch kinh tế để tránh bị “tàu lượn” giá bất ngờ.
Quản lý rủi ro là kim chỉ nam sống còn. Nguyên tắc 2% – không bao giờ mạo hiểm quá 2% tài khoản cho một lệnh duy nhất. Nếu tài khoản 5000 USD, mức thua lỗ tối đa mỗi lệnh chỉ nên là 100 USD. Kết hợp với tỉ lệ Risk/Reward 1:3 (rủi ro 1 để nhận 3) giúp bạn tồn tại lâu dài.
Hiểu sâu về các thuật ngữ không chỉ giúp bạn đọc hiểu tài liệu chuyên ngành mà còn tạo nền tảng vững chắc để phát triển chiến lược riêng. Hãy bắt đầu từ những khái niệm cốt lõi này, thực hành trên tài khoản demo, và dần nâng cấp kiến thức khi tiếp xúc với thị trường thực tế.